jüpiter'in doğal uyduları ne demek?
'in bilinen 80 vardır. Bu uydular yörüngeleri, boyut
ve fiziksel özellikleri, ve bu verilere göre tahmin edilebilecek oluşum
mekanizmaları ile çok büyük çeşitlilik göstermektedir. Jüpiter'in,
halkaları, manyetik alanı ve uyduları ile birlikte oluşturduğu ve küçük
bir güneş sistemini andıran bu karmaşık yapı, 'nin evrimini aydınlatabilecek çok
sayıda ipuçları barındırmaktadır. İç uyduları olan
, ,
ve
büyük ve aydın iken diğerleri
soluk ve küçüktür.
Liste
<div style="float: right; width:30em; ">
Renk Anahtarı |
---|
style=width:14.2%; "| İç uydular |
</div>
<table>
<thead>
<tr class="header">
<th><p><small>Sıra <a href="#fn1" class="footnote-ref" id="fnref1"
role="doc-noteref"><sup>1</sup></a></small></p></th>
<th><p><small>Etiket <a href="#fn2" class="footnote-ref" id="fnref2"
role="doc-noteref"><sup>2</sup></a></small></p></th>
<th><p>Adı </p></th>
<th><p>Resim</p></th>
<th><p><a href="Mutlak_parlaklık" title="wikilink">Mut.
parl.</a></p></th>
<th><p>Çap (km)<a href="#fn3" class="footnote-ref" id="fnref3"
role="doc-noteref"><sup>3</sup></a></p></th>
<th><p>Kütle ( <a href="Kilogram" title="wikilink">kg</a>)</p></th>
<th><p><a href="Yarı_büyük_eksen" title="wikilink">Yarı büyük eksen</a>
(km)<a href="#fn4" class="footnote-ref" id="fnref4"
role="doc-noteref"><sup>4</sup></a></p></th>
<th><p><a href="Yörünge_periyodu" title="wikilink">Yörünge periyodu</a>
(<a href="Day" title="wikilink">d</a>)<a href="#fn5"
class="footnote-ref" id="fnref5" role="doc-noteref"><sup>5</sup></a><a
href="#fn6" class="footnote-ref" id="fnref6"
role="doc-noteref"><sup>6</sup></a></p></th>
<th><p><small><a href="Yörünge_eğikliği" title="wikilink">Yörünge
eğikliği</a> (<a href="Derece_(birim)" title="wikilink">°</a>)<a
href="#fn7" class="footnote-ref" id="fnref7"
role="doc-noteref"><sup>7</sup></a></small></p></th>
<th><p><small><a href="Dış_merkezlik_(astronomi)" title="wikilink">Dış
merkezlik</a> <a href="#fn8" class="footnote-ref" id="fnref8"
role="doc-noteref"><sup>8</sup></a></small></p></th>
<th><p><small>Keşif yılı<a href="#fn9" class="footnote-ref" id="fnref9"
role="doc-noteref"><sup>9</sup></a></small></p></th>
<th><p><small>Keşfeden<a href="#fn10" class="footnote-ref" id="fnref10"
role="doc-noteref"><sup>10</sup></a></small></p></th>
<th><p>Grup <a href="#fn11" class="footnote-ref" id="fnref11"
role="doc-noteref"><sup>11</sup></a></p></th>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr class="odd">
<td><p>1</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Metis_(uydu)" title="wikilink">Metis</a></p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>2.226</p></td>
<td><p>0.0077</p></td>
<td><p>1979</p></td>
<td><p><a href="Stephen_P._Synnott" title="wikilink">Synnott</a> (<em><a
href="Voyager_1" title="wikilink">Voyager 1</a></em>)</p></td>
<td><p>İç uydu</p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>2</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Adrastea_(uydu)" title="wikilink">Adrastea</a></p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>2.217</p></td>
<td><p>0.0063</p></td>
<td><p>1979</p></td>
<td><p><a href="David_C._Jewitt" title="wikilink">Jewitt</a> (<em><a
href="Voyager_2" title="wikilink">Voyager 2</a></em>)</p></td>
<td><p>İç uydu</p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>3</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Amalthea_(uydu)" title="wikilink">Amalthea</a></p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>2.565</p></td>
<td><p>0.0075</p></td>
<td><p>1892</p></td>
<td><p><a href="Edward_Emerson_Barnard"
title="wikilink">Barnard</a></p></td>
<td><p>İç uydu</p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>4</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Thebe_(uydu)" title="wikilink">Thebe</a></p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>2.909</p></td>
<td><p>0.0180</p></td>
<td><p>1979</p></td>
<td><p>Synnott (<em>Voyager 1</em>)</p></td>
<td><p>İç uydu</p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>5</p></td>
<td></td>
<td><p><strong><a href="Io_(uydu)"
title="wikilink">Io</a></strong>♠</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>0.050<a href="#fn12" class="footnote-ref" id="fnref12"
role="doc-noteref"><sup>12</sup></a></p></td>
<td><p>0.0041</p></td>
<td><p>1610</p></td>
<td><p><a href="Galileo_Galilei" title="wikilink">Galilei</a></p></td>
<td><p><a href="Galilei_uyduları" title="wikilink">Galilean</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>6</p></td>
<td></td>
<td><p><strong><a href="Europa_(uydu)"
title="wikilink">Europa</a></strong>♠</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>0.471<a href="#fn13" class="footnote-ref" id="fnref13"
role="doc-noteref"><sup>13</sup></a></p></td>
<td><p>0.0094</p></td>
<td><p>1610</p></td>
<td><p>Galilei</p></td>
<td><p><a href="Galilei_uyduları" title="wikilink">Galilean</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>7</p></td>
<td></td>
<td><p><strong><a href="Ganymede_(uydu)"
title="wikilink">Ganymede</a></strong>♠</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>0.204<a href="#fn14" class="footnote-ref" id="fnref14"
role="doc-noteref"><sup>14</sup></a></p></td>
<td><p>0.0011</p></td>
<td><p>1610</p></td>
<td><p>Galilei</p></td>
<td><p><a href="Galilei_uyduları" title="wikilink">Galilean</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>8</p></td>
<td></td>
<td><p><strong><a href="Callisto_(uydu)"
title="wikilink">Callisto</a></strong>♠</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>0.205<a href="#fn15" class="footnote-ref" id="fnref15"
role="doc-noteref"><sup>15</sup></a></p></td>
<td><p>0.0074</p></td>
<td><p>1610</p></td>
<td><p>Galilei</p></td>
<td><p><a href="Galilei_uyduları" title="wikilink">Galilean</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>9</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Themisto_(uydu)" title="wikilink">Themisto</a>†</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>44.590</p></td>
<td><p>0.2514</p></td>
<td><p>1975/2000</p></td>
<td><p><a href="Charles_T._Kowal" title="wikilink">Kowal</a> & <a
href="Elizabeth_Roemer" title="wikilink">Roemer</a>/ <a
href="Scott_S._Sheppard" title="wikilink">Sheppard</a> ve diğ.</p></td>
<td><p><em>Themisto</em></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>10</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Leda_(uydu)" title="wikilink">Leda</a>♣</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>27.641</p></td>
<td><p>0.1648</p></td>
<td><p>1974</p></td>
<td><p><a href="Charles_T._Kowal" title="wikilink">Kowal</a></p></td>
<td><p><a href="Himalia_grubu" title="wikilink">Himalia</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>11</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Ersa_(uydu)" title="wikilink">Ersa</a>♣</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>31.028</p></td>
<td><p>0.1043</p></td>
<td><p>2018</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Himalia_grubu" title="wikilink">Himalia</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>12</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Pandia_(uydu)" title="wikilink">Pandia</a>♣</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>27.023</p></td>
<td><p>0.2084</p></td>
<td><p>2017</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Himalia_grubu" title="wikilink">Himalia</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>13</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Himalia_(uydu)" title="wikilink">Himalia</a>♣</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>30.214</p></td>
<td><p>0.1510</p></td>
<td><p>1904</p></td>
<td><p><a href="Charles_Dillon_Perrine"
title="wikilink">Perrine</a></p></td>
<td><p><a href="Himalia_grubu" title="wikilink">Himalia</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>14</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Lysithea_(uydu)" title="wikilink">Lysithea</a>♣</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>27.015</p></td>
<td><p>0.1377</p></td>
<td><p>1938</p></td>
<td><p><a href="Seth_Barnes_Nicholson"
title="wikilink">Nicholson</a></p></td>
<td><p><a href="Himalia_grubu" title="wikilink">Himalia</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>15</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Elara_(uydu)" title="wikilink">Elara</a>♣</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>30.216</p></td>
<td><p>0.2079</p></td>
<td><p>1905</p></td>
<td><p>Perrine</p></td>
<td><p><a href="Himalia_grubu" title="wikilink">Himalia</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>16</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Dia_(uydu)" title="wikilink">Dia</a>♣</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>27.481</p></td>
<td><p>0.2606</p></td>
<td><p>2000</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Himalia_grubu" title="wikilink">Himalia</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>17</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Carpo_(uydu)" title="wikilink">Carpo</a>†</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>50.138</p></td>
<td><p>0.4967</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><em>Carpo</em></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>18</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Valetudo_(uydu)" title="wikilink">Valetudo</a>†</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>32.033</p></td>
<td><p>0.2018</p></td>
<td><p>2016</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><em>Valetudo</em></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>19</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Euporie_(uydu)" title="wikilink">Euporie</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−560.32</p></td>
<td><p>147.851</p></td>
<td><p>0.1402</p></td>
<td><p>2001</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>20</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Eupheme_(uydu)" title="wikilink">Eupheme</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−583.31</p></td>
<td><p>150.042</p></td>
<td><p>0.4104</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>21</p></td>
<td><p><a href="Jupiter_LV" title="wikilink"></a></p></td>
<td><p><a href="S/2003_J_18" title="wikilink">S/2003 J 18</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−593.01</p></td>
<td><p>142.783</p></td>
<td><p>0.0465</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Gladman ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>22</p></td>
<td><p><a href="Jupiter_LII" title="wikilink"></a></p></td>
<td><p><a href="S/2010_J_2" title="wikilink">S/2010 J 2</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−596.86</p></td>
<td><p>148.697</p></td>
<td><p>0.3403</p></td>
<td><p>2010</p></td>
<td><p>Veillet</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>23</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Helike_(uydu)" title="wikilink">Helike</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−598.74</p></td>
<td><p>155.067</p></td>
<td><p>0.1331</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>24</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2003_J_16" title="wikilink">S/2003 J 16</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−600.18</p></td>
<td><p>151.163</p></td>
<td><p>0.3331</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Gladman ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>25</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2003_J_2" title="wikilink">S/2003 J 2</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>-602.02</p></td>
<td><p>149.204</p></td>
<td><p>0.2777</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>26</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Euanthe_(uydu)" title="wikilink">Euanthe</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−603.29</p></td>
<td><p>146.808</p></td>
<td><p>0.1096</p></td>
<td><p>2001</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>27</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2017_J_7" title="wikilink">S/2017 J 7</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−604.03</p></td>
<td><p>146.739</p></td>
<td><p>0.2626</p></td>
<td><p>2017</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>28</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Hermippe_(uydu)" title="wikilink">Hermippe</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−606.94</p></td>
<td><p>146.753</p></td>
<td><p>0.1981</p></td>
<td><p>2001</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>29</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Praxidike_(uydu)"
title="wikilink">Praxidike</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−607.68</p></td>
<td><p>149.692</p></td>
<td><p>0.2959</p></td>
<td><p>2000</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>30</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Thyone_(uydu)" title="wikilink">Thyone</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−609.00</p></td>
<td><p>147.328</p></td>
<td><p>0.1770</p></td>
<td><p>2001</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>31</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Thelxinoe_(uydu)"
title="wikilink">Thelxinoe</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−616.97</p></td>
<td><p>146.916</p></td>
<td><p>0.1709</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>32</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2017_J_3" title="wikilink">S/2017 J 3</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−620.68</p></td>
<td><p>147.968</p></td>
<td><p>0.1907</p></td>
<td><p>2017</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>33</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Ananke_(uydu)" title="wikilink">Ananke</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−623.59</p></td>
<td><p>148.675</p></td>
<td><p>0.1747</p></td>
<td><p>1951</p></td>
<td><p>Nicholson</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>34</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Mneme_(uydu)" title="wikilink">Mneme</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−624.55</p></td>
<td><p>151.087</p></td>
<td><p>0.3428</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p><a href="Brett_J._Gladman" title="wikilink">Gladman</a> ve
diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>35</p></td>
<td><p><a href="Jupiter_LIV" title="wikilink"></a></p></td>
<td><p><a href="S/2016_J_1" title="wikilink">S/2016 J 1</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−628.56</p></td>
<td><p>143.824</p></td>
<td><p>0.1294</p></td>
<td><p>2016</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>36</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Orthosie_(uydu)" title="wikilink">Orthosie</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−629.31</p></td>
<td><p>148.488</p></td>
<td><p>0.4838</p></td>
<td><p>2001</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>37</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Harpalyke_(uydu)"
title="wikilink">Harpalyke</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−634.19</p></td>
<td><p>148.298</p></td>
<td><p>0.1602</p></td>
<td><p>2000</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>38</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Iocaste_(uydu)" title="wikilink">Iocaste</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−640.98</p></td>
<td><p>149.424</p></td>
<td><p>0.3295</p></td>
<td><p>2000</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>39</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2017_J_9" title="wikilink">S/2017 J 9</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−643.72</p></td>
<td><p>155.775</p></td>
<td><p>0.2524</p></td>
<td><p>2017</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>40</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2003_J_12" title="wikilink">S/2003 J 12</a>♦</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−646.64</p></td>
<td><p>154.690</p></td>
<td><p>0.3657</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Ananke_grubu" title="wikilink">Ananke</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>41</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2003_J_4" title="wikilink">S/2003 J 4</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−668.85</p></td>
<td><p>149.401</p></td>
<td><p>0.4967</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>42</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Erinome" title="wikilink">Erinome</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−682.80</p></td>
<td><p>164.821</p></td>
<td><p>0.2052</p></td>
<td><p>2000</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>43</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Aitne_(uydu)" title="wikilink">Aitne</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−684.28</p></td>
<td><p>166.238</p></td>
<td><p>0.3150</p></td>
<td><p>2001</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>44</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Herse_(uydu)" title="wikilink">Herse</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−685.30</p></td>
<td><p>164.347</p></td>
<td><p>0.1854</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Gladman ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>45</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Taygete_(uydu)" title="wikilink">Taygete</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−686.44</p></td>
<td><p>163.261</p></td>
<td><p>0.3257</p></td>
<td><p>2000</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>46</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2017_J_2" title="wikilink">S/2017 J 2</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−688.25</p></td>
<td><p>165.676</p></td>
<td><p>0.3852</p></td>
<td><p>2017</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>47</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2017_J_6" title="wikilink">S/2017 J 6</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−691.51</p></td>
<td><p>155.185</p></td>
<td><p>0.3226</p></td>
<td><p>2017</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>48</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Eukelade_(uydu)" title="wikilink">Eukelade</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−693.02</p></td>
<td><p>163.822</p></td>
<td><p>0.2790</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>49</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Carme" title="wikilink">Carme</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−693.17</p></td>
<td><p>163.535</p></td>
<td><p>0.2295</p></td>
<td><p>1938</p></td>
<td><p>Nicholson</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>50</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2003_J_19" title="wikilink">S/2003 J 19</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−701.13</p></td>
<td><p>167.738</p></td>
<td><p>0.2928</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Gladman ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>51</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="İsonoe_(uydu)" title="wikilink">İsonoe</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−702.25</p></td>
<td><p>162.834</p></td>
<td><p>0.2159</p></td>
<td><p>2000</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>52</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2003_J_10" title="wikilink">S/2003 J 10</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−707.78</p></td>
<td><p>163.481</p></td>
<td><p>0.2066</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a>?</p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>53</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Autonoe_(uydu)" title="wikilink">Autonoe</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−709.51</p></td>
<td><p>148.145</p></td>
<td><p>0.4290</p></td>
<td><p>2001</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>54</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Philophrosyne_(uydu)"
title="wikilink">Philophrosyne</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−709.81</p></td>
<td><p>147.900</p></td>
<td><p>0.3013</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>55</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Cyllene_(uydu)" title="wikilink">Cyllene</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−710.99</p></td>
<td><p>150.047</p></td>
<td><p>0.6079</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>56</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Pasithee_(uydu)" title="wikilink">Pasithee</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−711.11</p></td>
<td><p>164.727</p></td>
<td><p>0.2097</p></td>
<td><p>2001</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>57</p></td>
<td><p><a href="Jupiter_LI" title="wikilink"></a></p></td>
<td><p><a href="S/2010_J_1" title="wikilink">S/2010 J 1</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−712.00</p></td>
<td><p>164.559</p></td>
<td><p>0.2937</p></td>
<td><p>2010</p></td>
<td><p>Jacobson ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>58</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2003_J_24" title="wikilink">S/2003 J 24</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−715.4</p></td>
<td><p>162.105</p></td>
<td><p>0.2545</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>59</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Pasiphae_(uydu)" title="wikilink">Pasiphae</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−718.16</p></td>
<td><p>151.998</p></td>
<td><p>0.4362</p></td>
<td><p>1908</p></td>
<td><p><a href="Philibert_Jacques_Melotte"
title="wikilink">Melotte</a></p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>60</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Sponde" title="wikilink">Sponde</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−719.42</p></td>
<td><p>144.563</p></td>
<td><p>0.3455</p></td>
<td><p>2001</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>61</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2017_J_8" title="wikilink">S/2017 J 8</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−720.69</p></td>
<td><p>166.071</p></td>
<td><p>0.2039</p></td>
<td><p>2017</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>62</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Eurydome_(uydu)" title="wikilink">Eurydome</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−722.59</p></td>
<td><p>150.289</p></td>
<td><p>0.2975</p></td>
<td><p>2001</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>63</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2017_J_5" title="wikilink">S/2017 J 5</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−729.05</p></td>
<td><p>166.555</p></td>
<td><p>0.2460</p></td>
<td><p>2017</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>64</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Kalyke" title="wikilink">Kalyke</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−730.21</p></td>
<td><p>166.899</p></td>
<td><p>0.2660</p></td>
<td><p>2000</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>65</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Hegemone_(uydu)" title="wikilink">Hegemone</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−732.32</p></td>
<td><p>154.675</p></td>
<td><p>0.3358</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>66</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Kale_(uydu)" title="wikilink">Kale</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−736.54</p></td>
<td><p>166.177</p></td>
<td><p>0.2893</p></td>
<td><p>2001</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>67</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Kallichore_(uydu)"
title="wikilink">Kallichore</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−738.45</p></td>
<td><p>167.727</p></td>
<td><p>0.3183</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>68</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2011_J_1" title="wikilink">S/2011 J 1</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−746.06</p></td>
<td><p>164.799</p></td>
<td><p>0.3193</p></td>
<td><p>2011</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>69</p></td>
<td><p><a href="Jupiter_LIX" title="wikilink"></a></p></td>
<td><p><a href="S/2017_J_1" title="wikilink">S/2017 J 1</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−747.91</p></td>
<td><p>147.253</p></td>
<td><p>0.4500</p></td>
<td><p>2017</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>70</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Chaldene" title="wikilink">Chaldene</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−752.39</p></td>
<td><p>162.749</p></td>
<td><p>0.2705</p></td>
<td><p>2000</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>71</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Arche_(uydu)" title="wikilink">Arche</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−756.09</p></td>
<td><p>166.408</p></td>
<td><p>0.2367</p></td>
<td><p>2002</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>72</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Eirene_(uydu)" title="wikilink">Eirene</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−756.47</p></td>
<td><p>162.713</p></td>
<td><p>0.2413</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>73</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Kore_(uydu)" title="wikilink">Kore</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−759.56</p></td>
<td><p>136.628</p></td>
<td><p>0.2347</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>74</p></td>
<td><p><a href="Jupiter_LVI" title="wikilink"></a></p></td>
<td><p><a href="S/2011_J_2" title="wikilink">S/2011 J 2</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−765.03</p></td>
<td><p>152.125</p></td>
<td><p>0.1729</p></td>
<td><p>2011</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>75</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2003_J_9" title="wikilink">S/2003 J 9</a>♥</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−767.60</p></td>
<td><p>166.334</p></td>
<td><p>0.1702</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Carme_grubu" title="wikilink">Carme</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>76</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Megaclite_(uydu)"
title="wikilink">Megaclite</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−769.68</p></td>
<td><p>145.574</p></td>
<td><p>0.3139</p></td>
<td><p>2000</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>77</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Aoede_(uydu)" title="wikilink">Aoede</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−773.05</p></td>
<td><p>151.908</p></td>
<td><p>0.3131</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>78</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="S/2003_J_23" title="wikilink">S/2003 J 23</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−792.00</p></td>
<td><p>146.155</p></td>
<td><p>0.3208</p></td>
<td><p>2003</p></td>
<td><p>Sheppard ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="odd">
<td><p>79</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Callirrhoe_(uydu)"
title="wikilink">Callirrhoe</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−792.69</p></td>
<td><p>149.792</p></td>
<td><p>0.3562</p></td>
<td><p>1999</p></td>
<td><p>Scotti ve diğ.</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
<tr class="even">
<td><p>80</p></td>
<td></td>
<td><p><a href="Sinope_(uydu)" title="wikilink">Sinope</a>‡</p></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td></td>
<td><p>−800.97</p></td>
<td><p>158.597</p></td>
<td><p>0.1669</p></td>
<td><p>1914</p></td>
<td><p>Nicholson</p></td>
<td><p><a href="Pasiphae_grubu" title="wikilink">Pasiphae</a></p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<section class="footnotes footnotes-end-of-document"
role="doc-endnotes">
<hr />
<ol>
<li id="fn1" role="doc-endnote">Sıra, Jüpiter'e ortalama uzaklıklarına
göre pozisyonu belirtmektedir.<a href="#fnref1" class="footnote-back"
role="doc-backlink">↩︎</a></li>
<li id="fn2" role="doc-endnote">Etiket her uydunun isimlendirme sırasına
göre verilen <a href="Roma_rakamları" title="wikilink">Roma rakamı</a>
adını belirtmektedir.<a href="#fnref2" class="footnote-back"
role="doc-backlink">↩︎</a></li>
<li id="fn3" role="doc-endnote">"60 × 40 × 34" gibi birden fazla çap
belirtilen uydular uydunun küre şeklinde olmadığı ve her boyutun doğru
ölçümlendiği durumlarda boyutları belirtmektedir.<a href="#fnref3"
class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li>
<li id="fn4" role="doc-endnote"></li>
<li id="fn5" role="doc-endnote"><a href="#fnref5" class="footnote-back"
role="doc-backlink">↩︎</a></li>
<li id="fn6" role="doc-endnote">Negatif sayılar ters yön yörüngeleri
belirtmektedir.<a href="#fnref6" class="footnote-back"
role="doc-backlink">↩︎</a></li>
<li id="fn7" role="doc-endnote"></li>
<li id="fn8" role="doc-endnote"><a href="#fnref8" class="footnote-back"
role="doc-backlink">↩︎</a></li>
<li id="fn9" role="doc-endnote"><a href="#fnref9" class="footnote-back"
role="doc-backlink">↩︎</a></li>
<li id="fn10" role="doc-endnote"></li>
<li id="fn11" role="doc-endnote">"?" uydunun hangi gruba ait olduğunun
henüz kesinlik kazanmadığı durumları belirtmektedir.<a href="#fnref11"
class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li>
<li id="fn12" role="doc-endnote"><a href="#fnref12"
class="footnote-back" role="doc-backlink">↩︎</a></li>
<li id="fn13" role="doc-endnote"></li>
<li id="fn14" role="doc-endnote"></li>
<li id="fn15" role="doc-endnote"></li>
</ol>
</section>
Yörünge özellikleri
Jüpiter'in uyduları,
128.000 ile 28,5 milyon km arasında değişen çok geniş bir yörünge
yelpazesine dağılmış durumdadırlar. Gezegene bilinen en yakın uydu 1,79
R<sub>J</sub> (Jüpiter yarıçapı) uzaklıktaki yörüngesi ile, Jüpiter
bulutlarının yalnızca 56.000 km üzerinde yol alan
'tir. Bilinen en uzak uydu ise, 200
R<sub>J</sub> yarıçapındaki yörüngesi ile henüz resmi olarak
adlandırılmamış S/2003 J2 geçici adlı küçük uydudur.
İç yörüngelerde yer alan uydular, Jüpiter'in
düzlemine göre
yok denecek kadar az ve aynı
şekilde çok küçük
olan çizmeleri nedeniyle 'düzenli
uydular' olarak adlandırılır, ve bu özellikleri uyduların Jüpiter'in
oluşumu sırasında meydana geldiklerini düşündürür.. Yüksek eğiklik ve
dışmerkezliğe sahip yörüngelerde ve bazıları da ters yönde hareket eden
'düzensiz uydular'ın ise kendi içlerinde benzer yörünge özelliklerine
sahip birkaç grup içinde toplanmaları dikkati çeker. Bu uyduların içinde
yer aldıkları gruplara göre değişen ortak ve büyük olasılıkla Jüpiter
dışı kökenleri olduğu düşünülür.
- Düzenli yörüngeye sahip gezegenlerden en içte yer alan dördü, çapı
200 km.yi geçmeyen orta büyüklükte uydulardır. Bu uydular Jüpiter'in
halkaları içinde yer alırlar. ve
Jüpiter'in merkezinden 1,79
ve 1,81 R<sub>J</sub> (Jüpiter yarıçapı) uzaklıktaki yörüngeleri ile
gezegenin 'nin içinde
bulunurlar ve gezegenin çekim gücünden kaynaklanan
etkisi nedeniyle bütünlüklerini uzun
süre koruyamama tehlikesi altındadırlar. Jüpiter'in Ana halkası'nın
büyük ölçüde bu uydulardan gel-git etkisi ile kopan parçacıkları
içermesi olasıdır. Ayrıca bu iki uydu Jüpiter etrafındaki
dönüşlerini Jüpiter'in kendi etrafındaki bir dönüşünden daha kısa
sürede tamamlar ve bu nedenle gezegen tarafından frenlenerek,
giderek alçalan ve uyduların parçalanarak Jüpiter üzerine düşmesine
yol açacak bir yörünge izlerler. Halo halka sınırları içinde kalan
ve
'nin de bu halkadaki materyalin
kökeni olduğu düşünülür.
- Daha dış yörüngelerdeki dört düzenli uydu, olarak anılan
, ,
, ve
'dur. Bu dört büyük uydu,
güçlü çekimleri ile birbirlerinin yörüngelerini şekillendirmiş ve
dolanma periyotları dıştan içe doğru belirginleşen bir
içine girmiştir. İo (1,77
gün), Europa (3,55 gün) ve Ganymede (7,16 gün) kabaca 1:2:4 oranları
ile ifade edilebilecek devirlere sahiptir. Callisto'nun 16,69 günlük
dolanma süresi diğer Galilei uydularınınkinin tam katı değilse de,
gelecekte bu dört uydunun tam anlamıyla birbirine 'çekimsel olarak
kilitlenmiş' yörüngeler izleyecekleri tahmin edilebilir.
- , Galilei uyduları ve 'na ait uyduların
arasında yer alan 43° eğimli ve yüksek bir dışmerkezlilik oranına
sahip kendine özgü yörüngesi ile 'nun bilinen tek üyesidir.
- , eğimi
26° ile 28° arasında değişen ve yarı büyük eksenleri 11-12 milyon km
civarında yörüngelerde kümelenmiş 5 uydudan oluşur. Bu gruba adını
veren , grubun en erken
keşfedilen ve en büyük üyesidir.
- , 51° eğimli ve çok yüksek
dışmerkezliliğe sahip yörüngesi ile kendi başına bir grup oluşturur:
- 'na ait
uydular, 165°'lik eğimi ile düzenli uydulara ve 'ndeki gezegenlere göre ters yönde
hareket eden yörüngeler izler. Bu gruptaki tüm uyduların yörüngeleri
dışmerkezlik açısından birbirine çok benzer oldukları gibi, 23-24
milyon km yarı büyük eksen uzunluğu içinde kümelenmiştir. Bu yörünge
özellikleri grup üyelerinin aynı kökeni paylaştıkları görüşünü
destekler niteliktedir.
- da
145° - 151° eğimli ters yörüngelerde hareket eden uyduları içine
alır. Dışmerkezlilikleri daha değişken olmakla birlikte, yarı büyük
eksenleri 19-21 milyon km sınırları arasında toplanmış yörüngeleri
ile bu uydular da tutarlı bir grup oluşturur.
-
ise daha geniş bir yelpazeye yayılmış yörüngeleriyle daha az türdeş
bir topluluktur.
Yeni keşfedilen ve henüz resmi ad almamış uyduların büyük çoğunluğu
yeterli gözlem süresini geçirmedikleri için yörüngelerine ait bilgiler
kesinleşmemiş durumdadır. Tabloda yer alan bu uydulara ait bilgilerin ve
gruplandırmanın kesin olmadığını gözönünde tutmak gerekmektedir.
Fiziksel özellikler
Uyduların boyut ve biçimleri
Jüpiter'in uyduları boyutları açısından da büyük bir çeşitlilik
gösterirler.
gezegenlerle boy ölçüşecek büyüklüktedir. Bu dört uydu
'dan daha büyük yarıçapa
sahiptir. 'ndeki en büyük uydu
olan ,
'den de büyüktür. Galilei uyduları
büyük kütleleri ve kuvvetli yerçekimi nedeniyle tam bir küreye yakın
biçimler almıştır. Güneş sistemi içinde bulunan çeşitli gök cisimleri
üzerinde yapılan gözlemlerden öğrenildiği kadarıyla, 1000 km. civarında
bir çap, bir gök cisminin oluşumu sırasında yoğunlaşan maddelerin açığa
çıkardığı enerji nedeniyle ısınıp eriyerek tabakalar halinde
farklılaşması ve kabaca küresel bir şekil ortaya çıkması için yeterli
olmaktadır. Kuramsal hesaplamalar da buna yakın sonuçlar vermektedir.
Galilei uydularının Jüpiter ile de çekimsel olarak kilitlenmiş olmaları,
yani gezegen çevresinde dolanma süreleri ile kendi eksenleri etrafında
dönme sürelerinin eşit olması nedeniyle kusursuz bir küreden biraz
farklı biçimde olmaları beklenir. Bu, kuramsal olarak uzun ekseni
gezegenin ağırlık merkezinden geçen, ve şişkin ucu gezegene dönük olan
bir armut şeklidir. Uzay sondalarının yaptığı ölçümler böyle bir yapıyı
gösterecek duyarlılıkta olmamakla birlikte, büyük uydulardan gezegene en
yakın olan ve gel-git güçlerinin etkisinin en fazla görüldüğü
'nun üç eksende yapılan çap ölçümlerinde %2'ye
varan farklar gözlenmiştir.
Galilei uydularından sonra büyüklükte beşinci sırayı alan ve düzenli iç
uydular grubunun üyesi 'nın aşırı
derecede bakışımsız şekli bu uydunun yapısı ve kökeni konusunda
tartışmalara yol açmıştır.
Düzenli iç uydulardan ,
, ve
ile düzensiz yörüngeye sahip uydulardan
, ,
,
, ,
,
, ve
20–200 km. arasında değişen çapları
ile orta büyüklükte ve genellikle düzensiz şekillerdedir.
Bilinen uydulardan geri kalan tümü düzensiz yörüngelere sahip ve çapları
birkaç kilometreyi geçmeyen 'kaya' veya 'buz' parçaları olarak kabul
edilir. Bugün için gözlenebilirlik alt sınırı 1 km. kadar olduğundan,
Jüpiter'in henüz saptanamamış çok sayıda daha küçük uydusu olması
mantıklı görünmektedir.
Dış görünüm ve yüzey özellikleri
Jüpiter sisteminin çeşitli üyelerinin kolaylıkla gözlenebilen temel
özellikleri farklı köken ve geçmişlerini ele verir niteliktedir.
'nın diğer uydulara göre
belirgin derecede parlak oldukları ve parlaklıklarının Jüpiter'den
uzaklıklarına paralel olarak azaldığı dikkati çeker.
ve 0,65
düzeyine erişen (albedo)
dereceleri ile üzerlerine düşen güneş ışınlarının üçte ikisini
yansıtırlar. ve
'nun beyazlık dereceleri sırasıyla
0,43 ve 0,17 iken, geri kalan uydular 0,05 ile 0,1 arasında değişen
beyazlık düzeyleri ile oldukça karanlık yüzeylere sahiptir. Europa, İo
ve 'nın kırmızı renkte olduğu
gözlenir. Amalthea ('ı da geride
bırakarak 'nin en kırmızı üyesi
unvanını alır.
Uyduların yüzey sıcaklıkları Jüpiter yörüngesinin güneşten uzaklığı ile
uyumlu olarak 105K-110K (yaklaşık -165 °C) civarındadır. Beyazlık
derecesi düşük olan uydular güneş ışınlarını büyük oranda soğurdukları
için güneş alan yüzeyleri 125K'e kadar ısınabilir. Güçlü gel-git
etkileri ve Jüpiter'in manyetik alanının oluşturduğu elektrik akımı
nedeniyle ısınan ve üzerinde önemli volkanik etkinliğin gözlendiği İo'da
yüzey sıcaklığının yer yer 2000 °C'ye ulaştığı gözlenmiştir.
İo'nun kükürt dioksit, Europa'nın ise oksijen ağırlıklı ince
vardır. Bu iki uydunun çekim gücü
güneş ışınlarının etkisi altında atmosferlerini oluşturan gazların
sürekli olarak uzaya kaçmasına engel olamasa da, uydu yüzeyinden kopan
materyal atmosferleri yenilemeye devam eder. Ganymede ve Callisto'nun
benzer mekanizma ile korunan çok daha seyrek birer atmosferi olduğu
gözlenmiştir.
Galilei uydularının gözlenen yüzey yapıları dış yörüngelerden iç
yörüngelere doğru giderek artan
etkinlikle uyumludur. Bu dört uydudan en dışta yer alan Callisto'nun
yüzeyi Güneş Sistemi'nin erken dönemlerindeki yapısını korumaktadır.
Ganymede'in yüzeyinde buna benzer yaşlı bölgelere daha genç görünümlü
açık renkli alanlar eşlik eder ve Yerküre'dekine benzer bir aktivitesi ile açıklanabilecek
oluşumlar gözlenir. Europa'nın ise son derece kendine özgü ve çok genç
yüzey şekilleri çok daha hareketli bir jeolojik yapı ile ilişkilidir.
Galilei uydularından en içte kalanı, İo, yoğun bir
etkinlik gösterir.
akımları, sıvı ya da akışkan materyalin şekil değiştirdiği havzalar,
uzay sondalarının gözlem süresi içinde dahi değişimin izlenebildiği son
derece dinamik bir yüzey oluşturur. Bu özellikler, Jüpiter'in dev
kütlesi ve uydular arasındaki gel-git etkileşimlerinin iç yörüngelere
doğru giderek artan etkilerinin yanı sıra, en azından İo söz konusu
olduğunda Jüpiter'in etkinliği
ile de ilişkilidir.
İç yapılar
Jüpiter uydularının son 30 yıl içinde çeşitli uzay araçları tarafından
elde edilen yüzey görüntüleri, kütle ve yoğunluklarına ilişkin ölçümler
ve kısmen de verileri sayesinde iç
yapıları hakkında bazı varsayımlarda bulunmak mümkün olmuştur.
uzay sondası 1995-2003
yılları arasında toplam 34 yakın geçişle dört Galilei uydusu ve Amalthea
hakkında bilinenlerin büyük ölçüde artmasını sağlamıştır. Bu bilgiler
ışığında, Jüpiter uydu sisteminin, Güneş Sistemi'ne benzer biçimde
merkezden dışa doğru bir farklılaşma gösterdiği dikkat çekmektedir.
Galilei uydularının yoğunluğu en dışta yer alan Callisto için 1,8
g/cm³'ten, en içteki İo için 3,5 g/cm³'e doğru artar. Bu, 'nin erken dönemlerinde Jüpiter ve
uydu sisteminin
yoğunlaşması ile oluşmaya başlaması sırasında sistemin merkezinde
gerçekleşen sıcaklık artışı ile ilişkilidir. Jüpiter'e en yakın uydular
artan sıcaklığın etkisi ile tümüyle sıvı duruma geçerek içerdikleri
maddeler tabakalar halinde farklılaşmış, aynı zamanda hafif
başlayarak sıcaklıkla orantılı bir
madde kaybı yaşamışlardır. Böylece uyduların içerdiği 'buz'-'kaya'-metal
oranı iç yörüngelerden dışa doğru değişir. 'Buz' tanımına girecek hafif
bileşiklerden yoksun İo büyük bir metal çekirdeği çevreleyen
ağırlıklı 'kaya' katmanlarından oluşurken,
Europa daha küçük bir çekirdeğe ve kaya tabakasının dışında önemli bir
su katmanına sahiptir. Bu, dışta donmuş halde su içeren bir kabuk ile
onun altında derinliğinin 100 km'ye ulaştığı düşünülen bir sıvı
'okyanus'tan oluşmaktadır. Ganymede'in içerdiği su kütlesi çok daha
fazladır ve okyanusu uydunun yarıçapının yarısına kadar varan
derinliktedir. Callisto ise düşük yoğunluğundan anlaşılacağı gibi buz
oranı yüksek bir uydudur, ancak türdeş bir iç yapıya sahip olması,
bileşenlerinin eriyerek tabakalaşmasına yol açacak sıcaklıklara hiçbir
zaman ulaşamamış olduğunu düşündürür.
Küçük uyduların çoğunun çap ve kütle ölçümleri duyarlılıkla yapılamamış
olduğundan yoğunlukları ve dolayısıyla iç yapılarına ilişkin güvenilir
bilgiler yoktur. Bunların önemli bir kısmının Jüpiter sistemi ile
birlikte oluşmamış, ancak gezegenin çekim alanına sonradan yakalanmış
cisimler olmaları bakımından, kökenlerine göre
ya da değişik
yapılarından biri ile benzer olmaları
beklenir. Benzer yörünge özellikleri nedeniyle aynı grup içinde toplanan
uyduların aynı gökcisminin parçaları olma olasılığı fazladır.
Uyduların tek tek incelenmesine olanak bulunduğunda çarpıcı bulgularla
karşılaşılabilmektedir. Galileo uzay sondası 2002 yılında yaptığı
Amalthea yakın geçişinde uydunun yoğunluğunun 0,86 g/cm³ olduğunu
saptadı. Uydunun sudan hafif olması ancak birbirine gevşek olarak
bağlanmış ve aralarında büyük boşluklar bulunan çok sayıda parçadan
oluşması ile açıklanabilir. Bu örnek Jüpiter uyduları hakkında
öğrenilecek çok şey olduğunu göstermesi yanı sıra, Güneş sisteminin
çeşitli üyelerinin kendilerine özgü beklenmedik özelliklerinin
olabileceğine işaret etmesi açısından da önem taşımaktadır.
Jüpiter uydu sisteminin oluşumu ve evrimi
olarak adlandırılan gaz ve
toz kütlesi 4,6 milyar yıl önce bilinmeyen bir nedenle yoğunlaşarak
bugünkü şekliyle 'ni
oluşturmaya başladığında, ve
diğer 10.000 yıl gibi kısa bir
süre içinde bugünkü kütlelerine yakın boyutlara ulaştıkları
sanılmaktadır. da,
Jüpiter'i oluşturan diskin gezegen üzerinde yoğunlaşamamış
kalıntılarından bu dönem içinde ortaya çıktıklarına kesin gözüyle
bakılır. Bu uyduların
ve oranları çok düşük
bu düşünceyi destekler. İç yörünge
grubundaki dört küçük uydu ,
,
ve
de benzer özelliklere sahip düzenli
yörüngeleri ile Jüpiter sistemi içinden köken almış izlenimi verirler,
ancak gezegene yakınlıkları nedeniyle çok uzun süreler korunması kuşkulu
olan bu yörüngelere bilinmeyen mekanizmalarla daha sonradan yerleşmiş
olmaları olasıdır. Özellikle
içinde yer alan en iç iki uydunun bu konumda oluşmaları fiziksel açıdan
gerçekçi görülmemektedir.
Düzensiz yörüngeye sahip, özellikle de ters hareketli uyduların ise
Jüpiter'in çekim alanına yakalanarak sonradan uydusu haline gelmiş
ya da belki de
parçaları oldukları
düşünülür. ,
daha önceden çevresinde Jüpiter yörüngesi ile
kesişen bir yörünge üzerinde yol alan bir gökcisminin bir nedenle hız
değiştirmesini gerektirir. Bu nedenler günümüzde, bilinen asteroid ve
kuyrukluyıldız yörüngelerinde yeterli değişikliği yaratabilecek güçte
değildir. Bu nedenle düzensiz yörüngeli uyduların da Jüpiter tarafından
yakalanmalarının Güneş Sistemi'nin çok erken dönemlerinde gerçekleşmiş
olduğu sanılmaktadır.
İç yörüngelerdeki uydular, Jüpiter'in halkaları ve Jüpiter arasında
önemli etkileşimler vardır ve bunlar halkalar ve iç uyduların bugün
sahip oldukları özelliklerin bazılarından sorumludurlar. Galilei
uyduları büyük kütleleri ile birbirlerinin yörüngelerini şekillendirerek
belirli bir rezonans içine girmişlerdir. Gerek bu uydularla gezegen
arasındaki gel-git etkileşimleri, gerekse Jüpiter'in manyetik alanından
kaynaklanan elektrik akımları, uyduların iç yapıları, yüzey şekilleri ve
jeolojik özellikleri ve bunlardan kaynaklanan atmosfer özelliklerini
bugün gözlenen şekilde evrimleştirmiştir. En iç yörüngelerde yer alan
dört küçük uydu ise halkaların bugün bilinen şekillerini korumasında
etkilidir, ve halkaların en azından bir kısmının kaynağı olarak da
görülmektedir.
Jüpiter'in uydularının tanınmasının kısa tarihçesi
Başka gezegenlerin de ve
örneğini andırır şekilde uydu sistemlerinin
bulunabileceğinin farkına ilk kez, kendi yaptığı
gökyüzüne çeviren İtalyan gökbilimci ve
fizikçi varmıştır. 1610
yılında Jüpiter'in çevresinde dolanan 4 büyük uyduyu keşfetmiş ve
dönemin güçlü ailesinin onuruna ' yıldızları'
olarak adlandırmıştır. Yeni uyduları Galilei'den daha önce gözlediğini
iddia eden Simon Marius bu buluşu kendine maletmeyi başaramadıysa da
önerdiği , ,
, ve
adları yerleşmiştir. Galilei,
uyduları gezegenden uzaklık sırasıyla I'den IV'e kadar Roma rakamları
ile adlandırmayı tercih etmiş, Medici yıldızları adı ise daha sonra
yerini ya da 'Galilei
ayları' tanımına bırakmıştır. Gökyüzünde yer alan her varlığın Dünya
etrafında döndüğünü varsayan, dönemin bu buluşla sarsılmış ve
'in o günlerde yaygın kabul
görmeyen yerini
sağlamlaştırmıştır.
1892'de daha
küçük bir yörüngede dolanan ve buluş sırasına göre V numara ile
adlandırılan 'yı keşfetmiştir. 20.
yüzyılda tekniklerinin
geliştirilmesi sayesinde, aralıklarla çekilen fotoğraflarda yer
değiştiren gökcisimleri incelenerek güneş sisteminin çok sayıda yeni
üyesi bulunmuştur. 1904-1951 yılları arasında bulunan 7 yeni Jüpiter
uydusu, isim verilmeden Jüpiter VI-XII olarak sınıflandırılmış, 1974
yılında tarafından onüçüncü
uydu 'nın keşfi sonrasında 'nin bugün de
uygulanmakta olan Gezegen Sistemi Adlandırma Kuralları ortaya konmuştur.
Bu kurallar doğrultusunda, ilk beş uyduda olduğu gibi yeni aylara da
Roma tanrısı veya Yunan
mitolojisindeki eşdeğeri 'un eşleri ya da
aşıklarının adları verilmiştir.
1979 yılında uzay sondasının Jüpiter
gezegeninin yakınından geçerken kaydettiği görüntülerde üç yeni uydu
daha saptanarak bilinen uydu sayısı 16'ya çıkmış, XIV
, XV
, ve XVI
adı verilen bu uydular bir uzay aracı
yardımı ile keşfedilen ilk gök cisimleri olarak tarihe geçmiştir.
XVII 1999'da
grubu tarafından bulunmuş, 2000
yılında , ve arkadaşları onsekizinci uyduyu
saptamışlardır. Bu uydunun 1974'te XIII Leda'yı bulan Charles Kowal
tarafından 1975'te saptanarak adı
ile önerilen ancak tekrar gözlenemediği için yörüngesi hesaplanamayan ve
resmen tanınmayan 'kayıp uydu' olduğu anlaşılmıştır. Sheppard ve
Jewitt'in Hawaii
Üniversitesi'ndeki grubu dünyanın
çeşitli yörelerinden gökbilimcilerle işbirliği halinde yoğun bir
sistematik araştırma başlatmış ve 2000-2003 yılları arasında Jüpiter'in
daha önce bilinmeyen 45 yeni uydusu daha saptanmıştır.
teknolojisi kullanılarak ve Jüpiter'in olarak adlandırılan çekim alanının
tümünü kapsayan tarama ile 1 km çapına kadar en küçük uydularının
belirlenebilmesi mümkün olmaktadır. Yeni bulunan uydulardan 15 tanesi
henüz yörünge hesaplamaları kesinleşmediği için adlandırılmamış, geçici
kodları ile bilinmektedirler.
Görüntüleme tekniklerinin giderek daha duyarlı hale gelmesi ve gelecek
yıllarda dış gezegenlere gönderilmesi planlanan yeni uzay sondalarının 1
kilometreden daha küçük gökcisimlerinin saptanmasını olası kılması yeni
soruları ortaya çıkarmaktadır. Büyük gezegenlerin çevresinde dolanan
astronomik sayıda küçük uydunun tanımlanması ve adlandırılması, hatta
halkaları oluşturan sayısız küçük parçacığın birer uydu adayı olarak
algılanması olasılığına karşı, Uluslararası Gökbilim Birliği
gezegenlerin adlandırılmasında bir boyut alt sınırı getirilebileceğini
düşünmektedir. Birliğin 2004 yılında aldığı bir karara göre Jüpiter'in
uydularına tanrı ve
'in soyundan gelenlerin
adlarının da verilmesine başlanmıştır.
Jüpiter uydularının gözlenmesi
Galilei uyduları, 4, 5 ile 6.
dereceleri arasında değişen
ile çıplak gözle
görülebilecek ölçüdedirler, ancak Jüpiter'in kuvvetli ışığı buna engel
olur. Küçük bir dürbün ya da amatör
Jüpiter'in her iki yanında kolaylıkla görülürler ve gezegen çevresindeki
hızlı hareketleri nedeniyle konumlarındaki değişiklikleri birkaç saatlik
bir gözlem süresi içinde izlemek mümkündür. Galilei uydularının
Jüpiter'in arkasından geçişleri ile ,
gezegenin gölgesinden geçişleri sırasında gerçekleşen
, ve gezegenin önünden geçişleri
esnasında güneş ışınlarını kesmeleri ile Jüpiter üzerine düşen
gölgelerini izlemek ilgi çekicidir.
Galilei uyduları dışında kalan uydular küçük ve parlaklığı az olmaları
nedeniyle ancak güçlü teleskoplarla gözlenebilirler.
Notlar
<references group="not"/>
Kaynakça
Dış bağlantılar
Orijinal kaynak: jüpiter'in doğal uyduları. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kategoriler